De natuur van de aap op je schouder
Vaak kom ik de metafoor ‘aap op je schouder’ tegen in de coaching van leidinggevenden. Vooral jonge leidinggevende maken in het begin van hun nieuwe rol kennis met dit bijzondere beestje. Een aap op je schouder ontdek je niet meten. Dit vriendelijke beestje heeft zich namelijk snel genesteld en vraagt niet altijd meteen om aandacht. Meestal ontdek je hem pas als je lijst van werkzaamheden en verantwoordelijkheden toch al veel te lang is. Dan valt het op dat er iets aandacht vraagt wat niet van jou is. Juist ja, de aap op je schouder. Die hoort er niet! Hij heeft een andere eigenaar die eigenlijk voor hem moet zorgen.
De oorzaken van de vreemde aap
Hoe komt die aap bij je terecht? Hiervoor bestaan grof gezegd twee hoofdoorzaken. De eerste is onduidelijkheid in rollen of taken. Vooral de teamleider in de rol van meewerkende voorman/vrouw zal hier last van hebben. “Ik weet niet of het nu jouw of mijn taak is, dus doe ik het maar. Ik heb tenslotte de verantwoordelijkheid als leidinggevende.” Herken je deze gedachtegang?
De tweede oorzaak ligt in de drijfveren en overtuigingen van de leidinggevende:
- “Mijn team heeft het al zo druk, ik pak het wel op.”
- “Straks vinden ze mij niet aardig als ik te veel delegeer.”
- “Ach, ik doe het zelf wel, dan weet ik tenminste dat het goed komt.”
- “Voordat ik uitgelegd heb, hoe en wat ik wil kan ik het net zo goed zelf regelen.”
Welke van deze oorzaken zorgt ervoor dat jij kennis maakt met (weer) een aap op jouw schouder?
Oké, nu zijn apen best leuke beesten maar ze vragen aandacht. En meestal dan, als je toch al veel te druk hebt. Hoe voorkom je dus, dat je de aap op je schouder krijgt? Allereerst vraag je af, welke overtuiging of redenatie jij hebt. Ben je bang dat je collega’s je niet meer leuk vinden als je delegeert? Dat kan, maar geef je leiding om aardig gevonden te worden? En wat heb je nodig om over jouw gevoelsdrempel heen te komen? Doe je het uit kwaliteitsoogpunt liever zelf? Wees je dan ervan bewust dat je jouw collega’s een stuk groei onthoudt. Hetzelfde is ook van toepassing als je het idee hebt jouw collega’s van te veel drukte te moeten beschermen. Uiteindelijk compenseer je namelijk een situatie in plaats van deze structureel aan te pakken.
Over apen mag je praten
In geval van twijfel is het altijd goed om niet meteen in actie te schieten. Denk erover na en praat vooral met je collega’s erover, wie welke taak oppakt. Laat de aap bij wie die hoort maar biedt wel steun aan als dat nodig is. Geef zelfvertrouwen aan degene die bang is voor zijn eigen apen. En tenslotte, praat met de echte eigenaar erover als je een beestje op je schouder hebt die er niet hoort. Het mooie is, apen mag je teruggeven!
Ape trots op je!